Republika

Czas istnienia: 25.000 BBY – 19 BBY
Stolica: Coruscant
Ustrój: demokracja parlamentarna (republika federacyjna)
Szef rządu: Wielki Kanclerz
Władza wykonawcza: Senat Galaktyczny, Biuro Wielkiego Kanclerza
Władza ustawodawcza: Senat Galaktyczny
Władza sądownicza: Sąd Najwyższy
Oficjalny język: Basic
Oficjalna waluta: kredyty (Republikańskie Datarie)
Hymn: Wszystkie Gwiazdy Świecą Jak Jedna
Najważniejsze święta: Dzień Republiki, Dzień Wielkiego Kanclerza, Święto Pracy

Republika Galaktyczna rozpoczęła swe istnienie jako militarno-ekonomiczny sojusz kilkuset planet Światów Środka, kierowany przez demokratycznie wybrany rząd, na czele którego stał Wielki Kanclerz. Ciałem rządzącym Republiki był Senat Galaktyczny, w czasie, gdy Zakon Jedi służył jako jego bezpośrednia obrona. Zgodnie z pierwszą Galaktyczną Konstytucją każdy członek Republiki (w sensie: planeta) miał prawo wystawienia swojego reprezentanta – Senatora – w Senacie Galaktycznym. Każdy Senator był wybierany na określoną liczbę lat przez mieszkańców swojej planety, bądź aktualny rząd danego państwa. W skład Republiki mogły zaś wchodzić wszystkie rodzaje państw – od republik, przez monarchie do korporacji i związków planetarnych.

Kiedy Republika się rozrosła i opanowała kolejne terytoria, stało się jasne, że należy zmienić Konstytucję. Wkrótce obszary Republiki zostały pogrupowane w sektory, w skład których wchodziło po 50 zamieszkałych planet. Wkrótce jednak ilość sektorów stała się zbyt wielka, by Senat mógł normalnie obradować. Dlatego też utworzono tysiąc regionów, które reprezentowały delegacje Senatorów (tzn. Senator oraz jego zastępcy i asystenci nie mający prawa głosu). Ten stan rzeczy nie zmienił się aż do ostatnich dni Republiki.

Republika Galaktyczna narodziła się wraz z uchwaleniem Galaktycznej Konstytucji, co stało się mniej więcej dwadzieścia pięć tysięcy lat przed Bitwą o Yavin, kiedy w Znanej Galaktyce szalały Wojny Zjednoczeniowe. Utworzenie tak ogromnego państwa o galaktycznym zasięgu nie byłoby możliwe, gdyby nie to, że ludzie i Durosjanie wynaleźli hipernapęd oraz powstały dwa niezwykle ważne szlaki handlowe: Perlemiański Szlak Handlowy i Trasa na Korellię. Dzięki tym dwóm drogom, stolica Coruscant otrzymała stałe połączenie z Korellią i Ossus, skąd wywodzili się Rycerze Jedi. Oba szlaki pozwoliły też rozpocząć erę ekspansji Republiki na wschodnią cześć Znanej Galaktyki i zasiedlić obszar, który później nazwano Koloniami.

Pierwsze lata Republiki i zjednoczonej Galaktyki nie były spokojnie. W nowopowstałym Zakonie Jedi dochodziło do wewnętrznych starć, które wkrótce uzewnętrzniły się w postaci Pierwszej Wielkiej Schizmy. Pierwsi Ciemni Jedi, Xendor i jego ukochana Arden Lyn, zebrali spore grono swoich zwolenników i rozpoczęli kilkuletni konflikt z prawdziwymi Rycerzami Jedi. Zakończył się on wraz ze śmiercią Xendora i zniknięciem Arden Lyn. Od tej pory historia Republiki była nieodłącznie związana z losami Zakonu Jedi.

Tysiąc lat później Republika rozpoczęła wojnę z Honorowym Związkiem Desevro i Tion. Konflikt toczył się na całej długości Perlemiańskiego Szlaku Handlowego, w wyniku czego poważnie ucierpiały stolice obu państw: Coruscant i Desevro. Republika w końcu jednak wygrała wojnę, podjudziwszy wcześniej Huttów do walki przeciwko swoim wrogom. W rezultacie w ciągu następnych stu lat, prawie cała Gromada Tion znalazła się po panowaniem Republiki Galaktycznej. Jedynie Desevro nie przyłączyło się do zwycięzcy, wybierając niezależność i neutralność.

Przez kilka następnych tysiącleci Republika cieszyła się względnym pokojem, a jej terytoria w tym czasie znacznie się rozszerzyły, między innymi o Rejon Ekspansji (Okres Wielkiego Manifestu). Jedyną częścią Znanej Galaktyki, która nie została nawet trochę poznana był zachód, do którego dostęp blokowały grawitacyjne anomalie, nie do pokonania przez ówczesne hipernapędy. Mniej więcej w roku 17.000 BBY, ekspansja Republiki załamała się wraz z rozpoczęciem pierwszej z siedemnastu Alsakańskich Wojen.

Dwanaście tysięcy lat przed zniszczeniem Gwiazdy Śmierci Contispex został Wielkim Kanclerzem Republiki, co doprowadziło do tego, że Republika przez całe kolejne milenium była rządzona przez teokratyczną sektę Pius Dea. Było to o tyle niefortunne, że Pius Dea za cel swojego istnienia uważała eliminację wszystkich innych sekt i religii poza Światami Środka. Każdy kolejny Kanclerz z ramienia tej organizacji prowadził tzw. „krucjaty” przeciwko religijnym organizacjom w Rubieżach, co zaowocowało w następnych latach ciągłymi niesnaskami pomiędzy mieszkańcami odleglejszych i bliższych centrum regionów Republiki.

Przez kilka następnych tysiącleci wojny, w które wplątała się Republika były wywoływane albo przez Zakon Jedi, albo Ciemnych Jedi, którzy potem przekształcili się w Sithów. Pierwszym z dużych konfliktów była Druga Wielka Schizma (7.000-6.900 BBY), zakończona wypędzeniem Ciemnych Jedi z terytoriów Republiki. Kolejnym znaczącym konfliktem była Wielka Wojna w Nadprzestrzeni (5.000 BBY), w której pierwsze Imperium Sithów poniosło klęskę w walce z Republiką i Jedi. Następną konfrontacją – znowu zwycięską dla Jasnej Strony Mocy - była Trzecia Wielka Schizma (4.250 BBY), która doprowadziła do unicestwienia systemu Vultar (tzw. Kataklizm Vultar).

Dwieście pięćdziesiąt lat później Republika wpadła w kolejny kryzys, wywołany znowu przez walki Jedi przeciwko Mrocznym Lordom Sithów. Trwająca cztery lata Wielka Wojna Sith zanim dobiegła końca, doprowadziła do zrujnowania wielu setek światów Republiki. Jeszcze większych zniszczeń dokonały dwa kolejne, wyniszczające konflikty: Wojny Mandaloriańskie (3.963–3.960 BBY) i Wojna Domowa Jedi (3.959-3.956 BBY), które razem przyczyniły się do niemal całkowitej destrukcji Zakonu Jedi i pogrążenia się Republiki w totalnym chaosie.

Po kilkuset latach stagnacji, a potem mozolnej odbudowy ze zniszczeń, Republika podniosła się na nogi. Trzy tysiące lat przed Bitwą o Yavin zakończyła siedemnastą Alsakańską Wojnę totalnym zwycięstwem (co było zasługą wprowadzenia do działań wojennych najnowszych Dreadnaughtów Invincible). Wkrótce odkryto też Hydiańską Drogę, co pozwoliło Republice rozszerzyć swoje wpływy na Środkowe i Zewnętrzne Rubieże. To z kolei zaowocowało odkryciem Korelliańskiego Szlaku Handlowego i zwiększeniem obrotu handlu galaktycznego, dzięki czemu Republika ponownie stała się potęgą.

Dwa tysiąclecia przed swoim upadkiem, Republika kolejny raz starła się z siłami Sithów, którzy utworzyli Nowe Imperium Sith. Tym razem jednak wojna (zwana później Nową Wojną Sith) trwała dużo dłużej i przeciągała się aż do roku 1.466 BBY, kiedy to siły Sithów zmiażdżyły armie Republiki i Jedi w Bitwie o Mizra. Od tej pory inicjatywę całkowicie przejęli Sithowie, odbierając zdruzgotanej Republice blisko 2/3 terytoriów, wyłączając Światy Środka i Kolonie. Gospodarka oraz struktury socjalne i polityczne Republiki legły w gruzach, a władzę nad państwem przejęli Rycerze Jedi; po Bitwie o Mizra wszyscy kolejni Wielcy Kanclerze byli Mistrzami Jedi, wybieranymi nie przez Senat, ale przez Radę Jedi.
Trwająca kolejnych pięć wieków, nieustająca wojna Nowego Imperium Sith z Republiką, doczekała się wreszcie przełomu, kiedy potężna Armia Światła uderzyła na Ruusan (ok. 1.000 BBY). Tu rozegrało się siedem wyniszczających bitew, w których Armia Światła unicestwiła Zakon Sithów, płacąc za to najwyższą cenę. Po Siódmej Bitwie o Ruusan na planecie nie ostał się bowiem żaden żywy Jedi ani Sith. Zakon Jedi, a wraz z nim Senat uznał – niesłusznie – że Sithowie zostali unicestwieni raz na zawsze.

Koniec tej wojny i okresu, nazywanego później Ciemnymi Wiekami Republiki, doprowadził do tego, że Zakon Jedi zrzekł się władzy, a nowym Wielkim Kanclerzem po raz pierwszy od stuleci nie była osoba władająca Mocą. Głową państwa został Tarsus Valorum, którego pierwsze zarządzenia traktowały o odbudowie zniszczonego państwa, całkowitej likwidacji armii, reformacji kalendarza (tzw. Ruusańska Reformacja) i podporządkowaniu Zakonu Jedi rządowi Republiki. Gdy znikły wielkie galaktyczne armie, a Republika weszła w okres stabilizacji i spokoju, wszystkie troski spadły niestety na leczący głębokie rany Zakon Jedi.

Po setkach lat Republika stawała się coraz bardziej potężna i zaczęły ją trapić coraz to groźniejsze problemy. Największym z nich była niesamowicie rozbudowana biurokracja, a wraz z nią korupcja, która wzrosła do poziomu, niespotykanego jeszcze w historii Republiki. Co gorsza Senat Galaktyczny działał coraz wolniej, a jego ustawy często były błędne, bądź podyktowane nieczystą chęcią osiągnięcia jak największego zysku osobistego przez kilku Senatorów.

Kulminacyjnym momentem stała się inwazja Federacji Handlowej na małą planetę Naboo (32 BBY), która w dobitny sposób pokazała skalę problemów, które należy rozwiązać. Z powodu braku należytej reakcji, Wielki Kanclerz Finis Valorum został odwołany ze swojego stanowiska, a na jego miejsce obrano popularnego we wszystkich kręgach Senatora Naboo, Palpatine’a. Wydawało się, że wraz z jego wyborem na głowę państwa, Republika przełamie impas, a konieczność reform wygra w walce z korupcją. W tamtych czasach nikt jednak nie wiedział, że Palpatine jest jednocześnie Mrocznym Lordem Sithów Darthem Sidiousem – największym wrogiem Rycerzy Jedi i demokracji, a także człowiekiem, który miał zamiar doprowadzić do upadku Republiki Galaktycznej.

Dziesięć lat później seria kolejnych kryzysów i brak reform w państwie doprowadziły do oderwania się od Republiki setek systemów gwiezdnych i utworzenia Konfederacji Niezależnych Systemów, której celem było pokonanie starej i zniedołężniałej Republiki. Choć obie strony oficjalnie dążyły do porozumienia, musiało dojść do konfliktu, ponieważ obiema organizacjami przywodził ten sam człowiek: Palpatine/Darth Sidious. Wkrótce doszło do poważnego incydentu na planecie Geonosis, który stał się punktem przełomu i przyczynił się do rozpoczęcia Wojen Klonów – ostatniego czynnika, który miał pozwolić Palpatine’owi na przejęcie całkowitej władzy i zniszczenie znienawidzonego przez Sithów Zakonu Jedi.

Wojny Klonów na trzy lata pogrążyły Znaną Galaktykę w wojnie, powodując kuriozalną sytuację, w której naciskany zewsząd Senat Galaktyczny cyklicznie zrzucał z siebie odpowiedzialność za losy Republiki, zwiększając kompetencje Palpatine’a i jego faktyczne możliwości. Wkrótce Wielki Kanclerz całkowicie przejął kontrolę nad państwem, stając się de facto dyktatorem. Pod koniec Wojen Klonów demokratyczna Republika praktycznie przestała istnieć, a Palpatine robił wszystko, by doprowadzić do jej ostatecznego upadku i przekształcenia w nowe, lepsze jego zdaniem państwo.

Ostateczny upadek Republiki dokonał się w ciągu jednej doby, rozpoczynając w chwili, gdy Anakin Skywalker odkrył prawdziwą tożsamość Palpatine’a i oznajmił o tym członkom Rady Jedi. Czterech Mistrzów udało się do gabinetu Wielkiego Kanclerza by go aresztować, lecz wszyscy zginęli, w czym w znacznej mierze pomógł sam Skywalker, omamiony wcześniej przez Palpatine’a. Kilkadziesiąt minut później Anakin Skywalker – już pod nowym imieniem Darth Vader - wymordował wszystkich Jedi w Świątyni Jedi, natomiast Palpatine wydał Rozkaz 66, który wyeliminował dużą większość Rycerzy Jedi. Oba te wydarzenia sprawiły, że zdziesiątkowany Zakon Jedi przestał nieść jakiekolwiek zagrożenie nowemu władcy Galaktyki.

Kilkanaście godzin później Wielki Kanclerz zwołał nadzwyczajne posiedzenie Senatu, na którym oznajmił, że Rycerze Jedi są od teraz wrogami, a Republika zostanie przekształcona w Pierwsze Imperium Galaktyczne - państwo, które w założeniu miało być silne i niezniszczalne. Wraz z ogłoszeniem Deklaracji Nowego Ładu, Palpatine ogłosił się Imperatorem. Wykorzystując swą popularność i potęgę Mocy, Imperator zdławił wszelkie próby oporu, otrzymując od zdecydowanej większości Senatorów głos poparcia.

Republika przestała istnieć, a wraz z nią wszystko, co reprezentowała: wolność słowa, demokratyczne obyczaje i wolność jednostki. Od tej chwili historycy, a następnie zwykli obywatele zaczęli określać to państwo nazwą „Stara Republika”. Cała władza w Galaktyce przeszła w ręce Imperatora i tylko niewielu miało złudzenia, że zdziesiątkowany i wypełniony gorącymi zwolennikami Nowego Ładu Imperialny Senat – ostatnia pozostałość po Republice - cokolwiek znaczy. Nawet i ten okruch starego państwa, który ostał się pod obcasem Palpatine’a, został w końcu przez niego zlikwidowany tuż przed Bitwą o Yavin.